Gedwongen om alles achter te laten: waar komen vluchtelingen vandaan, en waar gaan ze naartoe?

Door Danielle van Roomen op 13-6-2024

Impact van microkrediet

Waarom microkredieten

Op dit moment zijn meer dan 117,3 miljoen mensen wereldwijd ontheemd, van Afghanistan tot Myanmar, Syrië tot Oekraïne, Venezuela tot Zuid-Soedan. Veel van deze vluchtelingen moesten hun huis verlaten als gevolg van geweld, voedselonzekerheid, natuurrampen en/of politieke vervolging.

Recent zijn daar 1,7 miljoen mensen in Gaza bijgekomen. Palestijnen die als gevolg van Israëlische aanvallen gedwongen werden huis en haard te verlaten. Ze proberen elders binnen Gaza een zo veilig mogelijk onderkomen te zoeken, zogeheten binnenlandse ontheemden.

Iedere vluchteling krijgt te maken met dezelfde zorgen, ongeacht hun land van herkomst: Vinden we een veilige plek om te verblijven? Zullen we ooit weer terug kunnen keren? Hoe bouwen we in de tussentijd ons leven weer op?

Vluchtelingen leven vaak jaren in onzekerheid, soms zelf tientallen jaren. De gastlanden waar ze worden opgenomen hebben vaak geen andere keus dan de vluchtelingen in overvolle vluchtelingenkampen te plaatsen. Of in door armoede geplaagde stadscentra zonder voldoende woonruimte, schoon water en overige infrastructuur. Bedrijven gaan ten onder, onderwijs wordt onderbroken en de gezondheid van vluchtelingen verslechterd. 



Ondanks moeilijke omstandigheden en grote uitdagingen lukt het veel vluchtelingen toch hun leven ver van huis opnieuw op te bouwen. Noodhulp helpt vluchtelingen hun situatie in het begin te stabiliseren tijdens hun vlucht. Maar ze hebben ook lange termijn oplossingen nodig om hen te helpen een nieuw leven op te bouwen op een voor hen onbekende plek. 

Hoeveel vluchtelingen zijn er op dit moment wereldwijd?

Volgens de UNHCR waren er eind 2023 zo’n 117,3 miljoen ontheemde mensen wereldwijd. Dit getal wordt opgebouwd uit drie categorieën ontheemden:

Vluchtelingen, dit zijn mensen die een internationale grens overgaan en niet terug kunnen naar hun land van herkomst uit angst voor hun leven. Zo’n 37,6 miljoen vluchtelingen vallen onder deze categorie.

Asielzoekers die gevlucht zijn en bij een grens wachten op een definitieve status in een ander land. Er zijn ongeveer 6,9 miljoen asielzoekers wereldwijd.

Binnenlandse ontheemden die hun huis hebben moeten verlaten om dezelfde redenen als vluchtelingen en asielzoekers die hun heil in een ander land hebben moeten zoeken maar wel in hun land van herkomst blijven. Dit is de grootste groep, zo’n 68,3 miljoen mensen zoeken hun heil elders in hun eigen land.

Bijna de helft van het totale aantal vluchtelingen zijn kinderen onder de 18. 2 miljoen van hen zijn in een vluchtelingenkamp geboren en groeien op met nauwelijks, of geen scholing. Sommigen van hen worden gescheiden van hun familie, dit vergroot het risico op verwaarlozing, misbruik en mensenhandel. De UNHCR en andere organisaties werken samen om vluchtelingen weer te herenigen en deze kinderen te ondersteunen.

Waar komen de vluchtelingen vandaan?

Redenen waarom mensen zich genoodzaakt voelen huis en haard te verlaten om op zoek te gaan naar een veilige plek en stabiliteit zijn onder meer burgeroorlogen, hongersnood, gewelddadige vervolgingen en natuurrampen.

Sinds 2014 komen de meeste vluchtelingen uit Syrië. Eind 2023 komt 73 % van de vluchtelingen slechts uit 5 landen, in al die landen heerst grote politieke en/of economische onrust:

Syrie: 6,4 miljoen
Afghanistan: 6,4 miljoen
Venezuela: 6,1 miljoen
Oekraine: 5,9 miljoen
Zuid- Soedan: 2,3 miljoen

Waar gaan vluchtelingen heen?

De landen waar de meeste vluchtelingen opgevangen worden: De meeste vluchtelingen en asielzoekers, zo’n 69%, vluchten naar buurlanden. Veel van deze landen zijn zelf arm en hebben weinig extra middelen. Het is zelfs zo dat de landen waar de meeste vluchtelingen worden opgenomen zelf als ontwikkelingsland worden bestempeld. Deze landen hebben zelf grote economische problemen en de kwaliteit van leven ligt onder het gemiddelde.

Maar ondanks de verantwoordelijkheid en de kosten wordt 75% van de vluchtelingen opgenomen door ontwikkelingslanden. Vanaf eind 2023 zijn de landen waar de meeste vluchtelingen worden opgenomen onder meer:
Iran: 3,8 miljoen
Turkije: 3,3 miljoen
Colombia: 1,9 miljoen
Duitsland: 2,6 miljoen
Pakistan: 2 miljoen  


Leoniya, een vluchtelinge uit de Democratische Republiek Congo

Leoniya, een vluchtelinge uit de Democratische Republiek Congo, heeft hard gewerkt om haar leven opnieuw op te bouwen. Een microkrediet gaf haar de mogelijkheid een winkeltje te openen. Hierdoor konden haar kinderen naar school en kon zij werken aan een betere toekomst.

Het opbouwen van financiële zekerheid als vluchteling

Als vluchtelingen gedwongen hun huis, werk en gemeenschap achter moeten laten, dan zijn ze ook hun financiële zekerheid kwijt.
 Door zeer beperkte toegang tot hun bankrekening, hun kredietverleden en zelfs een vast adres lopen vluchtelingen aan tegen grote obstakels bij het zoeken naar financiële zekerheid. Veel traditionele banken zijn huiverig geld te lenen aan vluchtelingen. Hun tijdelijke status wordt als een groot risico beschouwd. Veel vluchtelingen wordt daardoor de kans op financiële onafhankelijk ontnomen. En daar zijn organisaties Wakibi en natuurlijk partner Kiva voor.

Onze missie is om iedereen financieel een kans te bieden, ook vluchtelingen.
Toegang tot krediet en andere vormen van microfinanciering kan vluchtelingen helpen uiteindelijk een blijvende financiële basis op te bouwen.
Toegang tot financiële middelen is essentieel voor het opbouwen van langdurige stabiliteit. Middelen als leningen, bankrekeningen en financieel verkeer kan mensen die ver van huis een nieuw bestaan op moeten bouwen, helpen. Ze kunnen in het gastland een bedrijfje starten of de scholing van hun kinderen betalen.

Wakibi probeert dit mogelijk te maken met de hulp van uitleners die graag een bijdrage leveren aan een blijvend effect op de wereldwijde vluchtelingencrisis.

Mbatzimuta en Beata vluchtelingen uit Congo

Mbatzimuta en Beata vluchtelingen uit Congo, voor hun kleine winkel in het vluchtelingenkamp in Oeganda

Hoe helpt Wakibi vluchtingen hun leven weer op te bouwen

Uitleners van Wakibi en Kiva hebben sinds 2016 meer dan USD 25,65 aan microkredieten uitgeleend aan meer dan 28.000 vluchtelingen in meer dan twaalf landen. Dit is van groot belang geweest voor de manier waarop gesproken wordt over geld lenen aan vluchtelingen. Wij vertrouwen erop dat vluchtelingen hun leningen terugbetalen en dat doen ze ook. Het percentage vluchtelingen dat hun lening terugbetaald is gelijk aan dat van andere leners: 98%.


Microkredieten helpen vluchtelingen zoals Mbatzimuta en Beata. Zij runnen, nadat ze zijn gevlucht uit Congo, een kleine winkel in het vluchtlingenkamp in Oeganda. Met houten planken vullen ze de winkel met een kleurrijk assortiment van cosmetica, snoepgoed en persoonlijke benodigdheden.

En Saffa, die met haar gezin vluchtte uit Syrië waarna ze twee bedrijven opgerichtte in Turkije.

 

Jacqueline, vluchteling uit Burundi met haar kinderen. 

Jacqueline werd gedwongen Burundi te ontvluchten. Nu heeft ze een succesvol zeepbedrijf in Rwanda en stuurt ze haar kinderen naar school. 

Door geld uit te lenen aan vluchtelingen en te laten zien hoeveel van hen hun lening terugbetalen, hoopt Wakibi dat andere financiële instellingen van gedachten te doen veranderen. Zo zou er veel meer geld beschikbaar kunnen komen voor microkredieten aan vluchtelingen. Zoals een van de lokale uitleenpartners van Kiva aangeeft: "De financiering van Kiva gaf ons het laatste zetje om het risico te nemen en microkredieten aan vluchtelingen te verschaffen. We zouden deze uitbreiding niet hebben gedaan zonder Kiva." Kiva Capital heeft als doel om laagdrempelige financiële oplossingen te bieden door het koppelen van maatschappelijk bewuste investeerders met partners die een positieve invloed hebben op kwetsbare gemeenschappen. Kiva Capital leidde in 2021 de lancering van het Kiva Refugee Investment Fund, waarmee USD 32,5 miljoen werd opgehaald. Het fonds kijkt nu naar de mogelijkheden om het verschaffen van microkredieten op te schalen in het Midden-Oosten, Afrika en Latijns-Amerika. 

Financiële inclusiviteit is essentieel voor het opbouwen van een nieuw leven

Nu over de hele wereld steeds meer mensen ontheemd raken, heeft de wereld meer nodig dan alleen alarmerende krantenkoppen. Bij Wakibi ondersteunen we leningen aan vluchtelingen omdat we geloven dat het financiële mogelijkheden biedt die leiden tot stabiliteit op langere termijn. Waar iemand ook vandaan komt, iedereen heeft het recht op toegang tot het financiële systeem. 


Wil jij vluchtelingen helpen een nieuw bestaan op te bouwen? Neem dan eens een kijkje bij de projecten voor inspirerende initiatieven!